Mexico
Begin januari hadden wij met een kleine groep een reis naar Yucatan/Mexico (Uuyut’aan of Uluumil Cutz Yetel Ceh) geboekt met als hoofddoel het beduiken van de riffen gelegen voor Playa del Carmen en het eiland Cozumel, dit gecombineerd met het verkennen van een paar gekende cenotes. Tijdens de maand juli was het dan zover.
Het werd zuchten en zweten geblazen! Ik vraag me nog steeds af hoe die kleine Maya’s (tussen de 1m 40 en 1m 60) deze hoge tempeltreden met hun smalle opstap te baas konden. Het was snikheet en daarmee bedoel ik dat de zon onmeedogenloos neerscheen met zo’n 40°C op onze kleine groep die een bezoek brachten aan het domein Uxmal met zijn beroemde tempel van de tovenaar. Tijdens de 5-daagse rondrit van Noord Yucatan heb ik in mijn leven nog nooit zoveel stenen en trappen gezien en bestegen als dan. Mijn vrienden medereizigers noemden mij dan ook na die uitspraak ‘Cultuurbarbaar’! Alle stenen Maya optreksels, opgevrolijkt door de vele zoemende muggen en beweegloze reuze salamanders, moesten eraan geloven tijdens die rondreis: Uxmal, Chichen Itza, Mayapan, Coba en Tulum… ik voelde me net als een Japanese toerist! We hadden een groot voordeel, de airco-bus met 52 zitplaatsen werd, te wijten aan de economische crisis en Mexicaanse griep, slechts bezet door 16 reizigers, allemaal Vlamingen, zodat de gidse enkel uitleg hoefde te verstrekken in een taal. Daardoor konden we tussen de bezoeken aan de ruines door, meer tijd spenderen aan de vrolijke stadjes zoals Tizimin, Izamal, Valladolid en de hoofdplaats Merida met hun vele kleurrijke pleinen en gezellige markten waar wij gezeten op een schaduwrijk terras bij het ledigen van een frisse pint cerveza (Sol, XX, Corona en Montejo) luisterden naar de talrijke straatmuzikanten en keken naar de vele kuierende mooie senorita’s met hun fleurige rokken. Een ‘must’ om te bezoeken op je rondreis is het nationaal park van Celestun. Een uitgestrekt ondiep mangrove gebied dat evenwijdig loopt met de kust en waar het krioelt van allerlei vogels, vooral honderden pelikanen en roze flamingo’s. In het dichte struikgewas langs de oevers ontspringen verschillende cenote-bronnen met kristalhelder bronwater. Vandaar uit is het een korte trip naar het vissersdorpje Celestun waar je in een plaatselijk restaurantje aan het strand, gezeten onder ‘moeders paraplu’ met de voeten in het zand, gezellig kunt eten. Het deinende turkoisblauwe water van de Golf van Mexico nodigt onweerstaanbaar uit, tussen de aperitief en de lunch, tot een verfrissende plons samen met de vele mexicaanse jongeren uit het dorpje…doen!
Begin januari hadden wij met een kleine groep een reis naar Yucatan in Mexico geboekt met als hoofddoel het beduiken van de riffen gelegen voor Playa del Carmen en het eiland Cozumel, dit gecombineerd met het verkennen van een paar gekende cenotes. Het schiereiland Yucatan heeft geen echte bovengrondse rivieren, is betrekkelijk laag gelegen en bestaat voor een groot deel uit kalksteen. Boven het kalksteen is er slechts een dunne laag vruchtbare bodem, waardoor de vegetatie relatief laag is. De grond is er zo poreus dat het water direct doorsijpelt en via ondergrondse rivieren en meertjes naar de zee vloeit, men noemt dit karststructuur. Op talrijke plaatsen was het bovenlaag gesteente zo verzwakt dat het is ingezakt waarbij ondergrondse holtes zich met kristalhelder water vulden, de zogenaamde cenotes. Yucatan is een van de weinige vlakke delen van Mexico, slechts de in het westen van de staat gelegen Puucheuvels komen boven de 100 meter uit. Het schiereiland met zijn vele witte stranden en Maya-ruines is dan ook een populaire toeristenbestemming. Veel kustgebieden bestaan uit wetlands, waarvan er een aantal tot beschermde natuurgebieden benoemd zijn. Enkele koraalriffen in de Golf van Mexico, waarvan Arrecife de los Alacranes het grootste is, behoren ook tot de deelstaat. Op het schiereiland Yucatan bevindt zich de Chicxulub-krater. 65 miljoen jaar geleden kwam op deze plaats een komeet uit de ruimte neer. De inslagkrater herinnert ons aan het inferno dat dit veroorzaakte; 60% van het leven op aarde, waaronder de dinosaurussen, stierf uit. Een fractie van dit projectiel kwam neer op het gebied waar later de stad Chichen Itza werd gebouwd en drong door de grondlaag om een cirkelvormige put te vormen van een kleine honderd meter diameter dat zich later vulde met grond-en regenwater. Dit werd de heilige cenote van de Maya’s die er regelmatig mensenoffers brachten ter ere van hun regengod Chac. Oh ja, voor ik het vergeet, de inwoners van Yucatan worden de Yucatecos genoemd en spreken dan ook nog volop hun eigen dialect: het Yucateeks Maya. Sommige opschriften en plaatsnaamborden zijn dan ook tweetalig. Ook op andere terreinen zijn Maya-invloeden duidelijk te merken. Zo wordt de Dag van de Doden (1-2 november), in het Yucateeks Hanal Pixan genoemd, bijzonder uitgebreid gevierd met veel symbolen die teruggaan naar de pre-Columbiaanse periode. Ook heeft Yucatan een eigen cuisine, met onder andere Poc Chuc (gerecht met varkensvlees), salbutes (variatie op de tortilla) en huevos motulenos (eiergerecht). De ganse mexicaanse keuken steunt vooral op de verwerking van mais, een geschenk van de Maya goden.
Onze touroperator WildWater had de duiken gereserveerd bij Yucatek Divers gelegen in het centrum van het gewezen vissersdorp Playa del Carmen. Ik zeg wel gewezen want net als het franse Saint Tropez is het gehucht uitgegroeid tot een toeristisch vakantieoord. Een opmerking! De grote hotel complexen, vakantie resorts en prive villa’s zijn gelegen in een afgesloten residentiel domein dat aansluit bij Playa. Echter enkel de bewoners van het ‘quartier’, de toeristenbussen en de taxi’s krijgen er toegang langs de slagbomen bemand met bewakers. Dit betekende dat wij telkens 50 pesos dienden te betalen voor een taxi ( 4 personen) om ons op- en neer te voeren naar het duikcentrum. Op 50m afstand van Yucatek Divers bevind zich nochtans het gezellige hotel Casa de Gopala, met alles erop en eraan, mooie binnentuin en zwembad, echter op 200 m van het strand en geen ‘all inclusive’, doch aan de helft v/d prijs van ons Maya Windham Resort van Thomas Cook. Dus ideaal voor duikers zonder begeleiders. Wij hadden een pakket geboekt van 3 dagen Playa del Carmen riffen, 2 dagen cenotes en 3 dagen Cozumel, dus een totaal van 16 duiken. Yucatek Divers had dit voortreffelijk georganiseerd met onderlegde Dive Masters hetgeen te verwachten was als het centrum gerund wordt door een Zwitserse eigenaar Jean-Yves en landgenoot basisleider Alain. De boten geschikt voor maximum 12 duikers en voorzien van zonnezeil en 2 zware 80PK motoren legden aan voor het strand op honderd meter stappen van het duikcentrum. Alle materiaal en flessen werden aan boord gedragen door helpers. De duiken voor Playa waren tot onze verbazing beter dan deze voor Cozumel. Schitterende driftduiken van 3 a 4 knopen, meer scholen vis en diverse soorten schildpadden tot en met verpleegsterhaaien en zeepaardjes. In feite vinden we Cozumel overroepen en zeer duur voor wat het is. Na 2 dagen hadden we het dan ook voor bekeken en mochten wij onze duikdag bij Yucatek zonder problemen omwisselen tegen een dag cenotes of een dag Playa. Een van onze laatste duiken voor Playa was dan ook op het wrak ‘Mama Vinja’, een motorjacht dat rechtop staat op de 30m diepe bodem. Dit bleek het domein van een tweetal solitaire barracuda’s, enorme beesten die je met starende kille ogen en grijnzende scherpe tanden aankeken. Je zweeft met een snelheid van 3 tot 4 knopen over de diepe riffen die evenwijdig liggen met de kust…schitterend! Zeer veel macro leven en talrijke scholen vissen, vooral zeebrasem en baars. De bodem is begroeid met diverse soorden sponzen, in alle maten en kleuren…ja de duikplaatsen voor Playa del Carmen zijn naar ons oordeel beter dan deze van Cozumel.
En dan…de Cenotes! Een onvergetelijke ervaring. Het was voor mij de eerste maal op al die duikjaren en het heeft dan ook een geweldige indruk achtergelaten. Ik denk dat elke duiker dit eenmaal in zijn leven moet doen! In feite is de uitstap een kleine expeditie: vanuit het duikcentrum een vijftigtal minuten rijden richting Tulum, dan afhankelijk van welke cenote, tussen de 2 a 4 km rijden door de bush tot een primitieve open plek aangelegd met een paar houten tafeltjes en banken om je materiaal te monteren. Je wordt verwelkomd door kroostrijke gezinnen zoemende ‘mosquitos’ die gelukkig meestal zoet vrouwelijk bloed opzoeken! Daarna met gans uw duikuitrusting een dertigtal uitgehouwen trappen in de rotsflank naar beneden tot aan de rand van een ruim gat gevuld met kristalhelder bronwater van 24°C. Wat een verfrissing na de broeierige hitte van 40°C! Dank zij de invallende zon heeft zich op de ondiepe kalkbodem van de cenote groen ontwikkeld waardoor er tientallen kleine visjes (cycliden) hier een thuis gevonden hebben. van boven zie je al de veiligheidslijn die naar het binnenste van het miljoenen jaren geleden ontstane grootste grottenstelsel ter wereld voert. De natuur heeft er meer dan anderhalf miljoen jaar over gedaan om het onderwaterspektakel met stalactieten, stalagmieten en de met lucht gevulde ondergrondse ruimtes te vormen. Onze 25 jarige mexicaanse gidse Ann-Sophie, met moeite 1m50 groot, is bepakt als een pakezel, ze sjouwt op haar rug een dubbelset van 10 ltr alu met een wing van 100 lbs, dat bijna zo groot is als zijzelf…een foto waard! Onder de baan, in het busje, kregen we een uitvoerige uitleg: hoe te palmen, kikvorsmethode om geen stof te maken, de duiktekens de welke gebruikt worden door grotduikers en de afspraken tussen groepsleider en hekkensluiter. Eens in het water controleert ze elke duikersset onder de oppervlakte op eventuele lekkages…en dan vertrekken we, allen achter elkaar op een rij, de zogenaamde ‘file indienne’. Deze onwezenlijke onderwaterwereld is praktisch niet te beschrijven, je moet het beleven, het ondergaan. Als duiker ontdekt je een ongerepte halucinante wereld met feerieke kalkconstructies als ondergelopen kathedralen. Hetgeen nog bij mij het meeste indruk maakte was de endoclinelaag dat zweefde op een diepte tussen de 12 en 14 meter. Een zoutwaterlaag dat het zicht vertroebeld als je erin of doorduikt. Als men er een meter boven duikt en het licht van zijn lamp schuin op het oppervlak laat stralen is het alsof men zweeft boven de kabbelende oppervlakte van een meer…prachtig!
Holbox, the place to do! Daar we toch niet zo ver afgelegen waren van Cancun besloten we een daguitstap te maken naar het ten noorden ervan gelegen eiland Holbox. In de zee rond dit platte eiland vormt zich namelijk tijdens de maanden juli en augustus een plankton explosie dat zorgt voor de komst van tientallen walvishaaien en manta’s. Dus zo’n uitstap konden we niet aan ons laten voorbijgaan. Na 3 uur rijden met een mini-bus over allerlei wegen zowel in goede als slechte staat, kwamen wij aan in een vissersdorp waar we werden overgezet naar het eiland dat in feite een langgerekt schiereiland bleek te zijn. De aanlegsteiger lag vol met de ene boot naast de andere, allemaal voorzien van dubbelset 80 PK motoren, zonnezeil en geschikt voor 8 personen. Met een gids aan boord vaar je het ruime sop op en wordt er gezocht achter het ‘wild’. Plots komen we terecht in een uitgestrekte viesbruine wolk die schril afsteekt met het blauwe caraibische zeewater…plankton! En daar zijn ze, eerst de manta’s die heen en weer grazen met een enorm open muil door de vieze brei, gevolgd door de imposante walvishaaien. Twee uur hebben wij met deze beesten gesnorkeld, er achter, er naast, er onder en boven en uiteindelijk ervoor (van palmen gesproken)…een onvergetelijk ervaring! Besluit: Niettegenstaande er onverwachte kleine kosten bijkomen kunnen die vermeden worden door zich voorafgaandelijke goed te informeren. Zoals reeds gezegd vind ik Cozumel voor het duiken sterk overdreven. Men maakt veel mooiere duiken in het aanpalende Belize en Honduras, zonder Cuba te vergeten dat stukken goedkoper is. Hoe dan ook, het blijft een bijblijvende ervaring…vooral de cenotes.